Stay in touch
Subscribe to our RSS!
Oh c'mon
Bookmark us!
Have a question?
Get an answer!

Thursday 14 November 2013

Babasan Jeung Paribasa

14 comments
Babasan Jeung Paribasa

2.2.  Babasan

Definisi

            Babasan nya éta ungkara basa winangun kecap kantetan atawa frasa, anu susunanna geus matok sarta ngandung harti injeuman.
  
Jenis-j enis Babasan

2.2.1. Babasan wangun kantetan
            Babasan wangun kantetan, nya éta babasan anu diwangun ku dua kcap atawa leuwih anu ngandung harti injeuman.

Ciri ciri babasan wangun kantetan
            a. diwangun ku dua kecap atawa leuwih / mangrupa  kecap kantetan,
            b. unsur-unsurna dalit/raket teu bisa diselapan ku unsur sejen.
                 Conto:  gede hulu     =   teu bisa jadi …. Gede  jeung hulu 
                                                                                   gede  huluna
                                                                                   gede ka hulu
                 sabab, lamun diselapan ku unsur sejen bakal ngarobah makna babasan.
           c. mibanda harti imajinatif atawa harti teu sabenerna.

Conto Wangun babasan
            a. gede hulu               = sombong,/  adigung / asa pang hebetna
            b. akal koja                = kapinteran dipake nipu batur
            c. kurung batok          tara indit-inditan
            d. ipis biwir                babari ceurik
            e. hejo tihang              pundah pindah tempat pagawean
            f.  panas barang           sirik ku kaayaan batur
            g. atah anjang             = langka silih anjangan
            h. amis budi                = hade paroman
conto dina wangun kalimah:
            a. Budak anu gede hulu mah teu dipikaresp ku batur.
            b. Abongna kurung batok, karek ulin nepi ka Taman Topi oge geus bingun pikeun balik.  

2.2.2. Babasan Wangun Frasa
            Babasan wangun frasa nya éta babasan anu diwangun ku dua kecap atawa leuwih anu hubungan antar unsur-unsurna ranggang teu dalit, sarta ngandung harti injeuman.
Conto : 
            a. ngarah sahuap sakopeun          =    usaha leuleutikan pikeun nyumponan
                                                                       pangabutuh saharitaeun.
            b.   bur beureum bur hideung       =    hirup senang taya kakurangan.
            c.   aki-aki tujuh mulud                =    geus kolot pisan
            d.  bali geusan ngajadi                 =    lemah cai kalahiran
            e.  dug hulu pet nyawa               usaha satekah polah
            f.  hutang salaput hulu                hutang kaditu kadieu
            g.  kandel kulit beungeut            jalma euweuh ka era
            h.  murag bulu bitis                     teu betah cicing di imah
Conto dina wangun kalimah:
            .1.   Dewi mah kandel kulit beungeut bobogohan jeung nu boga salaki.
 2.   Sinta mah keur meujeuhna murag bulu bitis tara aya wae di imah.


2.2.3.    Babasan Wangun Rundayan
            Babasan wangun rundayan, nya éta babasan anu ngaliwatan proses ngararangkenan, boh binaraung jeung ngarajek,  ngantetkeun boh heunteu, sarta ngandung harti injeuman.
Conto :
            a. disakompetdaunkeun                disaruakeun jeung kasalahan batur
            b. dibejerbeaskeun                       = dibejakeun sabenerna
            c.  geutas harupateun                    gancang napsu
            d.  dibabuklalaykeun                     dibabuk ka kenca katuhu
            e.  ngabuntut bangkong                 teu puguh tuluyna
            f.  paanteur-anteur julang              silih anteurkeun
            g.  buntut kasiran                          medit
            h.  ngadaun ngora                         kaayaan jadi rame
Conto dina wangun kalimah:
            1.  Koruptor téh ngabejerbeaskeun kalakuanana di persidangan.
            2.   Pa Memed mah katelah buntut kasiran, sok sanajan geus jadi kapala oge.
                          
2.3.   Paribasa
            Paribasa nya éta ungkara basa anu diwangun ku dua frasa atawa leuwih anu eusina manrope luang jeung papagon hirup di masarakat, sarta ngandung harti injeuman.
            Paribasa sunda dibagi tilu golongan, nya éta (1) paribasa wawaran luang, (2) paribasa pangjurung laku lampah hade, (3) paribasa panyaram lampah salah.

2.3.1.  Paribasa Wawaran Luang
            Paribasa wawaran luang mangrupa  paribasa anu eusina ngebrehkeun pangalaman di masarakat anu geus lumrah sarta jadi bahan picontoeun/babandingan hirup.
Conto : 
            a.  adat kakurung ku iga                 kabiasaan anu hese dipiceunna
            b.  buruk buruk papan jati              goreng-goreng oge dulur sorangan moal
                                                                       ngantep lamun meunang kasusah
            c.  awewe dulang tinande              =   istri mah kudu nurut kasalaki
            d.  deukeut-deukeut anak taleus    =   deukeut tapi euweuh nu nyahoeun
            e.   dihin pinasti anyar pinanggih  =   takdir tos ditangtukeun ku Alloh
            f.    gede gunung pananggeuhan    =   boga andelan dulur beunghar
a.       halodo sataun lantis ku hujan sapoe  = kahadean anu mangtaun-taun leungit ku sakali kagorengan
g.  kawas bueuk meunang mabuk   = ngeluk taya tangan pangawasa
h. katempuhan buntut maung = batur anu boga dosana, urang anu    katempuhanana
2.3.2.   Paribasa Pangjurung Lakulampah Hade    
            Nya éta paribasa anu eusina ngebrehkeun hiji hal nu dipigawe atawa mangrupa  nasehat.
Conto :
a. kudu nete taraje nincak hambalan              = kudu puguh tahapanana lamun migawe
                                                                           pagawean
b. kudu bisa ngeureut neundeun saeuitik
    mahi loba nyesa                                          kudu apik dina nyekel harta benda
                                                                            supaya boga bekel
c. kodu bodo alewoh                                       lamun  teu nyaho kudu daek tatanya
d. kudu hade gogog, hade tagog                     sopan santun, hade tatakrama
e. kudu ka cai jadi saleuwi, kadarat jadi
    salogajk                                                       sauyunan silih pihapekeun
f. kudu leuleus jeujeur liat tali                        = kudu loba tinimbangan
g. landung kandungan laer aisan                    = kudu gede tinimbangan
h. kudu loba luang jeung daluang                   = loba pangalaman jeung pangaweruhna

2.3.3.  Paribasa Panyram lampah salah
            Nya éta paribasa anu eusina mangrupa panyaram pikeun ngalakukeun hiji hal anu matak ngarugikeun.
Conto :
a.ulah agul ku payung butu                   = ulah agul ku turunan
b. ulah adean ku kuda beureum             = ulah ginding ku pakean meunang nginjeum
c.ulah biwir nyiru robengeun                 = resep nyaritakeun kagorengan batur
d.ulah bodo kawas kebo                         = bodo kacida
e. ulah dagang oncom rancatan emas     = ngalakukeun hiji hal nu teu saimbang
f. ulah kokoro manggih mulud                = sarakah makmak mekmek
g. ulah siga lauk buruk milu mijah          = marok marokeun maneh

h.ulah meumpeun carang ku ayakan       = api- api teu nyaho padahal nyaho

14 comments: